AH-64A-D Apache Longbow
AH-64E Apache Guardian

De AH-64 Apache is een aanvalshelikopter ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Boeing. De Apache is ontworpen in opdracht van de US Army als anti-tank wapen en een ongekende superieure macht. De Apache kan optreden tot in het hoogste geweldspectrum. De Apache wordt internationaal gezien als de modernste en meest robuuste aanvalshelikopter.

Van de AH-64 Apache bestaan grofweg de volgende versies:
AH-64A
AH-64D Block I
AH-64D Block II
AH-64E (voorheen AH-64D Block III)

Daarnaast kan de Apache worden uitgerust met een Fire Control Radar (FCR).


De Apache was als eerste in gebruik bij de US Army, daarna volgde levering van AH-64A Apaches aan Griekenland, Egypte, Saoedi-Arabië, Israël en de Verenigde Arabische Emiraten. Vanaf 1997 begon levering van de AH-64D en Longbow versie aan de Amerikaanse Landmacht, Nederland, Israël, Groot-Brittannië, Egypte, Griekenland, Japan, Koeweit en Singapore. Elk land gebruikt de Apache in een afwijkende configuratie.

Er zijn in totaal meer dan 1000 Apaches geëxporteerd naar andere landen. De bemanning is 2; een vlieger (PF) en een commandant (CPG) die tevens verantwoordelijk is voor de wapensystemen (muv het 30mm geweer).

AH-64D Apache Longbow
De AH-64D Apache Longbow is de meest gebruikste Apache versie op dit moment bij de US Army en andere landen. Er bestaan grofweg 2 versies, de AH-64D Block I en AH-64D Block II die verschillen afhankelijk van de productie periode.

In mei 2014 melde Raytheon dat ze samen met de US Army het gebruik van TALON laser guided rockets hebben goedgekeurd voor gebruik op de Apache. De TALON is een digital semi-active laser guided rocket. (Ref 18)


AH-64E Apache Guardian
De AH-64E heeft T701D motoren met meer vermogen (dan de T701C). De rotorbladen zijn van composiet gemaakt en zijn 6 inch langer en hebben een nieuw tip ontwerp voor verbeterde aerodynamica. (Ref. 15)

AH-64F Apache
In Juni 2014 werd bekend dat Boeing bezig is met de ontwikkeling van de AH-64F. Deze F-versie zou beschikken over 3000 shp sterke motoren (als onderdeel van het Army improved engine program), een intrekbaar landingsgestel, wingstubs om in een high-speed cruise, lift van de MR te ontlasten en een staart rotor die 90 graden kan draaien en voorwaartse kracht kan leveren. (Ref 17)


JMR/FVL
Het Joint Multi-Role program is een gezamenlijk project voor de vervanging van 4000 Apache en Black Hawk helikopters vanaf midden 2030 door gebruik te maken van een nieuw helikopter concept/ontwerp. Vier teams zijn bezig om voorstellen te ontwikkelen. Hierna wordt naar alle waarschijnlijkheid aan twee bedrijven de opdracht gegeven om het concept verder uit te ontwikkelen onder het Future Vertical Lift program.
De vier bedrijven in het JMR program zijn Bell, Boeing en Sikorsky, AVX aircraft en Karem aircraft.

Specificaties

Gebruikers
De AH-64 Apache is/wordt/was in gebruik bij onder andere:

0. Totaal
1. Verenigde Staten
2. Australië
3. Egypte
4. Griekenland
5. Groot-Brittannië
6. India
7. Indonesië
8. Irak
9. Israël
10. Japan
11. Koeweit
12. Marokko
13. Nederland
14. Polen
15. Qatar
16. Saudi-Arabië
17. Singapore
18. Taiwan
19. Verenigde Arabische Emiraten
20. Zuid-Korea

0. Totaal

1. Verenigde Staten
De AH-64 Apache is ontworpen op verzoek van de Amerikaanse Landmacht (US Army). De Apache wordt in het Amerikaanse leger alleen gebruikt door de US Army en National Guard (+reserve). Er zijn 821 AH-64A helikopters gebouwd voor de Amerikaanse Landmacht tussen 1984 en 1997.

In 2013 beschikt de Amerikaanse Landmacht over ruim 700 Apaches in de AH-64D Block I, II en AH-64E configuratie. Momenteel is men druk doende om alle Apaches te moderniseren naar het AH-64E model waarbij de eerste eind 2013 is geleverd. Er staat gepland om in de toekomst over 690 AH-64E Apaches te beschikken. De dure upgrade naar de E versie was hiermee een van de weinige grote projecten die lange niet werd aangetast door de bezuinigingen bij het Amerikaanse leger.
Op 15 April 2014 publiceerde het Amerikaanse Department of Defense (DoD) dat er bij de US Army Aviation 2.9 miljard wordt bezuinigd op drie grote projecten, waaronder de upgrade naar de AH-64E.

Op 16 augustus 1996 tekenden de US Army en McDonnell Douglas (nu Boeing) een 5-jarig contract voor de update van 232 AH-64A Apaches. Op 2 september 1996 werd nog eens zo'n zelfde contract voor 232 AH-64A Apaches getekend. In oktober 2000 tekende de US Army met Boeing om het aantal AH-64D Apache Longbow the verhogen naar 501. Hiervan is op 26 augustus 2004 de 500e Apache Longbow aan de US Army geleverd.

Upgrade
Met de Block III upgrade (tegenwoordig aangeduid als de AH-64E Apache Guardian) verzekert de Amerikaanse Landmacht zich ervan om een Apache vloot te hebben met een superieure technologie en waarmee nog meer dan 30 jaar kan worden gevlogen. In 2011 is het aantal te updaten Apaches naar de Block III versie verhoogt naar 51 Apaches. De Block III versie bevat 26 ingrijpende verbeteringen waarvan onder andere nieuwe krachtigere motoren en nieuwe main rotor bladen.

Missies
Amerikaanse Apaches zijn ingezet sinds 1989 in onder andere: Panama, bevrijding van Koeweit, Dessert storm, Gulf war 1, Bosnië en de oorlog in Irak (Operation Iraqi Freedom). Tijdens de oorlog in Irak in 2003 zijn meer dan 200 Amerikaanse Apaches ingezet.


Crash
1) Op 27 juni 2005 is een Amerikaanse Apache helikopter neergestort ten Noord-Westen van Baghdad. Hierbij zijn alle 2 de piloten om het leven gekomen.
2) Op 29 juli 2005 is een Amerikaanse Apache helikopter neergestort tijdens een trainingsmissies vlakbij Bagram Air Base in Afghanistan. Hierbij zijn beide inzittenden gewond geraakt.

Foto's

AH-64D	AH-64E	AH-64E
AH-64D	AH-64D	AH-64E (Le Bourget, Parijs, Juni 2019)

5. Groot-Brittannië
In maart 1996 leverde het Britse Ministerie van Defensie een order voor de aankoop van 67 stuks WAH Mk I Apache gevechtshelikopters. Deze helikopters zijn onder licentie van Boeing gebouwd in Groot-Brittannië door het bedrijf Whilst AgustaWestland. Deze Apache AH Mk1 is heeft Rolls-Royce Turbomeca RTM322 motoren in plaats van de GE T701 engines van general Electric waar de Amerikaanse Apaches zijn van voorzien. De Apache is uitgerust met de Longbow vuur control radar, Hellfire raketten, beide semi-actieve laser en radio frequentie versies, CRV7 grond onderdrukking raketsysteem en een 30mm kanon. Ook hebben ze allemaal de verbeterde Helicopter Integrated Defensive Aids Suite (HIDAS).

Army Air Corps
De Apaches AH.1 zijn ondergebracht bij 3 regimenten van het Army Air Corps en maken tevens deel uit van het 16 Air Assault Brigade en het UK's Joint Rapid Deployment Force. Nummer 9 Regiment, gehuisvestigd op Dishforth, Yorkshire was het eerste regiment dat is overgestapt naar de nieuwe Apache AH.1 en tevens operationeel inzetbaar is. Dit regiment heeft - zoals ieder regiment zal krijgen - de beschikking over 16 Apaches AH.1. Daarvan zijn er 8 speciaal aangepast om te kunnen opereren vanaf de marine schepen: HMS Ocean, HMS Albion en HMS Bulwalk ter ondersteuning van 3 Commando Brigade Royal Marines.
Nummer 3 Regiment gestationeerd op Wattisham, Suffolkis op dit moment bezig met zich om te scholen tot de nieuwe Apache AH.1. 3 regiment zal operationeel zijn in oktober 2007. Het laatste regiment is Nummer 4 Regiment die ook is gestationeerd op Wattisham zal in 2008 beginnen met de omscholing en zal naar verwachting in oktober 2009 operationeel inzetbaar zijn.

Missies
Nummer 9 regiment is de eerste die de Britse Apache versie operationeel zal gaan gebruiken. Het regiment zend 8 Apaches samen met 4 Lynx AH.9 naar Afghanistan. Daarna zullen de Britse Apaches samen met de Nederlandse AH-64D Apaches van 301 squadron en AH-64A Apaches van het 3rd Battalion of C. Company, 1st Battalion, 183rd Aviation Regiment van de Amerikaanse Landmacht Nationale Garde opereren vanaf vliegveld Kandahar in Zuid-Afghanistan. Tevesn is de Britse genie bezig met 2 voorwaartse punten te maken om Apaches te kunnen bewapenen en bij te tanken vlakbij Lashkar Gar.

AH-64E update
Vijftig (50) Britse Apaches worden geupgrade naar de AH-64E standaard en in tegenstelling tot de huidige WAH-64, voorzien van dezelfde T700-GE-701D motoren die de US Army ook heeft.

British Army AH-64 Mk1	British Army AH-64 Mk1	British Army AH-64 Mk1
2x AH-64 Mk1

9. Israël
De Israëlische luchtmacht beschikt sinds 1990 over AH-64A Apaches. Een aantal van deze Apaches zijn geüpdate naar de D-versie en er zijn nieuwe AH-64D Longbow helikopters gekocht. Deze worden aangeduid met AH-64D-I Apache. De eerste 3 nieuwe helikopters werden 11 april 2005 aan de Israëlische luchtmacht overhandigd.

Foto's

10. Japan
Het Japanse grondzelfverdedigingsmacht (landmacht) beschikt sinds begin januari 2006 over de eerste Apaches in de versie AH-64DJP Longbow. Japan zou oorspronkelijk 100 Apaches kopen maar dat is verlaagt naar 50-60 wegens budget tekorten. De motoren van het type T700-701C van het Amerikaanse General Electric worden onder licentie gemaakt door het Japanse Ishikawajimaharima Heavy Industries.

11. Koeweit
De Luchtmacht van Koeweit heeft op 3 februari 2006 de eerste 6 van 16 AH-64D Apache Longbow gevechthelikopter in ontvangst genomen. De Apaches waren eerder al op 17 augustus 2005 geaccepteerd door de US Army van Boeing onder het FMS programma. Er is voor de helft van de Apaches een AN/APG-78 Longbow radar beschikbaar.

12. Marokko
Op 20 november 2019 maakte de Amerikaanse overheid (DSCA) bekend dat Marokko een verzoek heeft ingediend voor 36 nieuwe AH-64E Apache Guardians. Er zijn 24 AH-64E's besteld.

13. Nederland
Nederland heeft in het begin 30 AH-64D Apache Block I gevechtshelikopters gekocht via de Amerikaanse overheid. Als voorschot op de aankoop werden in februari 1997 12 AH-64A Apaches in bruik-leen geleverd door de Amerikaanse Landmacht. De aflevering van de Nederlandse Apaches begon in mei 1998 en de laatste Apache werd in mei 2002 afgeleverd. Het merendeel (20 Apaches) is gestationeerd op vliegbasis Gilze-Rijen bij het 301 squadron. De overige 8 worden gebruikt door 302 squadron voor trainingsdoeleinden en zijn geintegreerd in de 1st cavalerie van de US Army in Fort Hood (Killeen), Texas, Verenigde Staten.

Crash
In 2004 is een Apache neergestort in Afghanistan.
Op 17 maart 2015 is een Apache neergestort tijdens een schietoefening in Mali. Hierbij zijn beide inzittenden om het leven gekomen.

De Apaches vielen eerder onder de tactische helikopter groep, maar tegenwoordig onder het Defensie Helikopter Commando (DHC) op de vliegbasis Gilze-Rijen (tussen Tilburg en Breda).


In 2004 was men van plan om 6 Apaches af te stoten. Na het neerstorten van 1 Apache in Afghanistan waren er nog 29 over. Het aantal Apaches zou worden teruggebracht tot 24 of misschien 25 maar deze vermindering is later geannuleerd vanwege het enorme succes in Afghanistan en de grote vraag aan Close-Air-Support door grondeenheden. De Apache vloot wordt komende jaren geüpdate naar de Block II standaard. Op verzoek van de politiek werd onderzocht of de Apache kan worden ingezet vanaf marineschepen ter ondersteuning van anti-piraterij missies.


Block II update
De 29 Nederlandse Apache helikopters waren van het type AH-64D Block I. Alle Apaches zijn geupgrade naar de Block II standaard.

In november 2013 is de eerste Nederlandse AH-64D Block II Apache geleverd.

AH-64E remanufacture
In 2018 meldde het NL Ministerie van Defensie dat alle 28 Apaches geupgrade worden naar de AH-64E standaard. Het betreft een herbouw van de Apaches waarbij de bestaande frames niet worden hergebruikt. Tevens krijgen de Apaches de Fire Control radar (FCR). Op 19 november 2020 zijn de eerste 3 Apaches verscheept naar de VS voor de upgrade naar de AH-64E. (Bron: Materieel gezien, 10 december 2020).

Op 13 december 2022 zijn de eerste twee (2) Nederlandse AH-64E's versie 6 geleverd aan het 302 squadron op Fort Hood (Texas, USA) van de Nederlandse Luchtmacht. Deze Apaches worden gebruikt voor het opleiden van vliegers en monteurs. (Bron: Twitter DHC, Luchtmacht).

Demo team
De Nederlandse Koninklijke Luchtmacht was lange tijd (tot de UK volgde) de enige Apache gebruiker in de wereld die beschikt over een Demo team. Het demo team verzorgd shows op nationale en internationale vliegshows.

Nationale ondersteuning
Vier Apache gevechtshelikopters zijn 7 en 8 mei 200X ingezet ter ondersteuning van de beveiliging voor de Amerikaanse President Bush. De heli's waren tijdelijk geplaatst op Maastricht-Aachen Airport.
In 2014 zijn Apaches ingezet voor de beveiliging van de NSS top.

Missies
Nederlandse Apaches zijn ingezet in Bosnië, Djibouti, Irak, Aghanistan en Mali.

Mali:
Vanaf mei 2014 zijn 4 Apaches operationeel vanaf camp Castor in Gao, Mali. In week 40 van 2014 is het detachement aangevuld met 3 Nederlandse CH-47 Chinook transporthelikopters.
Op 1 november 2013 maakte het Nederlandse kabinet bekend dat 4 Apache gevechtshelikopters worden ingezet in Mali als onderdeel van de VN missie MINUSMA.

Afghanistan: In Afghanistan zijn 6 Apache (3x2) jarenlang ingezet ten behoeve van de ISAF missies. Hierbij is 1 Apache neergestort. De Apaches zorgden voor de stabiliteit in de regio van de Afghaanse hoofdstad Kabul. De 6 Apaches waren gestationeerd op het vliegveld van Kabul. De inzet van Apaches hebben ervoor gezorgd dat het aantal mortier aanslagen op Kabul is afgenomen tot 0. De Afghaanse autoriteiten waren erg dankbaar voor de inzet van de Nederlandse Apaches. De Apaches werden in maart 2005 terug getrokken. Later zijn Apaches wederom ingezet in Afghanistan ten behoeve van de missie in Uruzgan. Deze Apaches stonden gestationeerd op Kamp Holland. Zowel vanuit NL als internationale kant is er grote behoefte aan Close-Air-Support waardoor de ondersteuning van Apaches onmisbaar is geworden bij grondeenheden.

Irak: Sinds mei 2004 verbleven 6 Apache (3x2) gevechtshelikopters in Irak ter ondersteuning van de Nederlandse troepen. De Apaches zorgden voor Close Combat Support (CAS) en voor superieur machtsvertoon. Daarnaast leverden ze met hun moderne sensoren en wapensystemen informatie voor de grondtroepen.
De Apaches zijn o.a. gebruikt ter ondersteuning van de grondtroepen tijdens het oppakken van verdachten en/of terroristen.
De Apaches waren - samen met ruim 180 luchtmacht personeel - gestationeerd op de vliegbasis Tallil. Deze vroegere Irakese vliegbasis is nu de grote tactische luchtmacht basis van de Amerikanen in Irak. De US Air Force hebben de leiding op deze basis. Daarnaast wordt de basis ook gebruikt door onder andere de US Marines, US Army en de Italiaanse luchtmacht.

Foto's

AH-64D	AH-64D	Sensors
AH-64D met CH-47D	AH-64D en An-124	Deployed to Afghanistan
LPD schip beproevingen	LPD schip beproevingen	Deployed to Afghanistan
AMASE pod	NL Apaches in Fort Hood met MUMT

16. Saudi-Arabië
-

17. Singapore
In 2002 zijn 8 AH-84D Longbow Apaches geleverd aan Singapore. In 2006 zijn de laatste 12 geleverd. De Apaches behoren bij het 120 squadron op Sembawang AFB.

18. Taiwan
De strijdkrachten van Taiwan hebben bij Boeing een order van 30 Apaches gegeven (Juli, 2007).

19. Verenigde Arabische Emiraten
De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) beschikken over 30 AH-64A Apaches die worden geüpdate in de USA (Mesa, Arizona) naar de AH-64D Block II Longbow configuratie. Tegen 2010 zal de hele vloot voltooid moeten zijn.

20. Zuid-Korea
In September 2012 heeft Zuid-Korea een verzoek gedaan aan de Amerikaanse regering voor de levering van 36 AH-64D Block III Longbow helikopters. Hiermee zou Zuid-Korea het eerste export land worden voor de modernste Block III versie met veel (maar niet alle) vernieuwde/nieuwe systemen.

Het verzoek voor levering omvat onder andere:
- 84x T700-GE-701D motoren
- 42x MTADS/PNVS
- 36x AN/APG-78 Fire Control Radar (FCR)
- 43x AAR-57(V) 3/5 CMWS met 5e sensor en Improved Countermeasure Dispensers
- 42x AN/APX-123 transponders
- 120x IHADSS-21
- 41x Embedded GPS/INS
- 90x AN/ARC-201E SINCGARS
- 400x AGM-114R1 Hellfire missiles
- 438x Stinger Block I 92H missiles
- 771.144x 30mm High Explosive Dual Purpose (HEDP) M789s
- 11.020x 2.75'' ongeleide Hydra raketten
- 108 AAIH

Naast het verzoek voor 36 Apaches verzoekt Zuid-Korea ook voor de levering van 36x AH-1Z Cobra helikopters.


Zuid-Korea maakte begin 2009 bekend dat ze 36 2e-hands Apaches wilt kopen met aflevering in 2012. Het zou hierbij gaan om Block II Apaches.

Amerikaanse AH-64 helikopters op een vliegveld in Irak. Apaches speelden een belangrijke rol in Operation Iraqi Freedom.
"Photo Courtesy of U.S. Army" by Dod

Laatste update: 15 december 2022